Kentsel ve Ekolojik Omurga Olarak Meles Çayı Ulusal Kentsel Tasarım Fikir Proje Yarışması

Meles Yaşayan Koridor

Meles çayı, tarihten günümüze kadar ‘İzmirlilik Kültürünü’ taşıyan, barındırdığı birçok tarihi, ekolojik ve sosyo-kültürel değeri günümüze kadar ulaştıran, kentsel ve kırsal yaşamı birbirine bağlayan, İzmir’e ait en önemli omurgalardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Meles çayının kentsel ve kırsal alanlarla kurduğu bu ilişki günümüzde zayıflamış ve hızlı gelişen kentleşme süreci nedeniyle bu canlı omurga yaşayamaz hale gelmiştir.

Meles çayı omurgasını yaşatmak, kentsel ve kırsal alanlarla kurduğu ilişkiyi güçlendirmek, bölgedeki sosyo-ekonomik dinamikleri yeniden kuvvetlendirmek, geçmişten günümüze kaybolmaya yüz tutmuş İzmir’e ait kadim üretim kültürlerini tekrar ortaya çıkarmak için, yarışma kapsamında Meles deltası’ndan Ürkmez’e kadar uzanan ‘Meles Yaşayan Koridor’ önerisi getirilmiştir.

Meles Yaşayan Koridor içerisinde öngörülen, “Meles Yaşayan Laboratuvarlar” ile omurgada yaşanan sorunlara çözüm getirilmesi amaçlanmıştır. Yaşayan laboratuvarlarla koridor boyunca öngörülen ekolojik yenilenmenin yanı sıra, koridordaki kadim üretim kültürlerin canlandırılması, koridor boyunca yaşanan toplumsal ve ekonomik ayrışmaların giderilmesi ve bu sorunlara yönelik çeşitli aktörlerle iş birliği yapılarak yenilikçi çözümler üretilmesi amaçlanmıştır.

Meles Yaşayan Koridor sadece omurga boyunca bir yaşamın canlandırılmasını değil, İzmirlilik kültürünü yaşatan, bütün değerleri harmanlayarak bölgesel nitelikte bir kalkınmanın sağlanmasını amaçlamaktadır.

Yaşayan Koridorun temel amaçlarından biri İzmir’deki kadim tarımsal üretim kültürünün geliştirilmesidir. İzmir’deki mevcut tarımsal koridorlar ve kente ait birincil tarım çeperi incelendiğinde, yaşayan koridor tarımsal çeperin kente entegrasyonunun sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır

Diğer tarımsal koridorlardan farklı olarak, yaşayan koridorda özellikle iklim değişikliğinin tarım sektörüne olan etkilerinin azaltılması amaçlanmıştır. Bu bağlamda yaşayan laboratuvarlar aracılığıyla bilgi enstitüleri ve tarımla uğraşan halkın bir araya getirilmesi hedeflenmiş, çiftçilerin iklim değişikliği nedeniyle yaşadığı sorunların minimize edilmesi amaçlanmıştır.

Meles yaşayan koridor, ayrıca İzmir genelinde önem taşıyan ulusal ve uluslararası rotaların kent merkezine ulaşmasını sağlamaktadır. Ulusal bağlamda yarımada kültürünü taşıyan zeytin rotası ve bağ rotası, Menderes ilçesinden koridora eklemlenmektedir. Özellikle bağ rotasına yeni bir ek uzantı önerilmiş ve bu ek rota aracılığıyla Şehitler Korusu ve Kadifekale bölgesinde öngörülen ‘Meles Üzüm Bağları’ nın mevcut bağ rotasına entegrasyonu sağlanmıştır

Uluslararası bağlantılar kapsamında ise Akdeniz havzasında Trans-Avrupa ulaşım ağı yaratılmasını destekleyen Eurovelo bisiklet aksının İzmir rotasının geliştirilerek, yaşayan koridor boyunca alternatif bir rota oluşturulması sağlanmıştır. Yaşayan Koridor - Eurovelo bağlantısıyla İzmir’in tarihine tanıklık eden Meles Çayı’nın, bu turizm ağına eklemlenmesi amaçlanmıştır