Proje alanı Denizli kent merkezi omurgası üzerinde yer almaktadır. Proje alanını sağlıklı konumlandırabilmek için verilen konuyu Stratejik Yol Haritası ve mekansal vizyon açısından değerlendirmek gerekmektedir. Bu amaçla mekansal gelişim kararları, etkileşim alanında Denizli bütünü gözetilerek, üç ana kategoride ele alınmıştır:
1. Açık Alan Sistemi
Açık alan sistemi yollar, parklar, meydanlar vb. kamu kullanımlarından oluşmaktadır. Açık alan sistemi çalışma alanı ve yakın çevresinin Denizli bütünü ile kuracağı fiziksel/işlevsel ve görsel/algısal bütünlük için en önemli parça olacak şekilde kurgulanmıştır. Bu amaçla yapılacaklar YEŞİL KUŞAK, YEŞİL KALP ve EKOYOL konseptleri altında bütünleştirilmiştir:
YEŞİL KUŞAK: Yeşil Kalp olarak nitelenen kent merkezinde proje alanı ve yakın çevresini kapsayan bölgenin dış halkasıdır. Bu halka merkezdeki Yeşil Kalp ile çevredeki önemli ekolojik sistemleri bütünleşebilecek önemli bir bağlantı unsuru olacaktır. Bu güzergahın oluşturulmasında mevut ve projelendirilmiş bölgesel ve kentsel öneme sahip geniş yeşil alanlar, ormanlar ve ağaçlandırılacak alanlar, ana ulaşım güzergahları ile bu kuşağı bütünleştirecek bağlantı yeşilleri, vadi ve akarsu sistemleri dikkate alınmıştır.
YEŞİL KALP: Kent merkezinin ekolojik prensiplere göre yeniden dönüşümünü simgeleyen bölgedir. Yeşil Kalp'in dış hattını EKOYOL olarak adlandırılan yaya ve bisiklet merkezli güzergah tanımlamaktadır. Bu bölgenin sınırlarının oluşturulmasında mevcut ve 1. bölgede önerilen yeşil, meydan gibi kamusal açık alanlar ile önemli yaya ve taşıt güzergahları dikkate alınmıştır. Yeşil Kalp stratejisi içinde 1. bölgede yoğun bir biçimde önerilen aktif ve dinamik açık alan bağlantıları merkezi bir yer tutmaktadır.
EKOYOL: Yeşil Kalp dahilinde tüm açık alan sistemini organize edecek ve sınırlayacak şekilde, 10dk yürüyüş mesafesinde tasarlanan bir güzergahtır. Ekoyol, üzerindeki ulaşım türleri (yaya ve bisiklet) ve sokak peyzajı (Kent merkezi ve çevre ile görsel, fiziksel bağlantıları kuracak kent mobilyaları, taşınabilir ağaçlar, düşey bahçeler, yüzey elemanları vb.) ile Yeşil Kalp'in görsel/algısal bütünlüğünü sağlayacak önemli bir mekansal gelişim unsuru olacaktır. Ekoyol, ayrıca iki önemli amaca daha hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır. Birincisi, ulaşım sistemi içinde turistik tematik ağların da önemli bir parçası olacağından kent imajına ve görsel bütünlüğe de önemli bir katkı sağlayacaktır. İkincisi, mevcut (Bayramyeri, Delikliçınar) ve öneri (Kent Meydanı, Müzeler Meydanı) meydanların da bütünleştirilmesini sağlayacaktır.
2. Ulaşım Sistemi
ULAŞIM TÜRLERİNİN BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ: Mevcut ve projelendirilmiş otomobil, otobüs (özel halk otobüsü), hafif raylı sistem ile EKOYOL üzerinde önerilen yaya ve bisiklet güzergahlarının bütünleştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak farklı ulaşım türlerinin birbirini kestiği noktalarda aktarma istasyonları oluşturlmuştur. Bu istasyonlardan en önemlisi bugün Şehirlerarası Otobüs Terminali olarak kullanılan alanın ÜÇGENPARK adıyla yeniden geliştirilmesiyle oluşacak bölgede tasarlanmıştır. Merkez Aktarma İstasyonu olarak adlandırılan bu nokta, şehir içi (kent merkezi), yakın çevre (Laodikia, Pamukkale) ve Şehirlerarası (tren, otobüs) ulaşım ağları ve bağlantılarının düğüm noktasında yer alacaktır.
TEMATİK AĞLAR: Tematik ağlar Denizli'deki turizm aktivitelerinin çeşitlendirilmesinde ve bütünleştirilmesinde önemli bir yer tutacaktır. Bu kapsamda iki ana tur paketi önerilmiştir:
Kent Merkezi Turu: Kent Merkezine yönelik turizmi canlandırmak ve çeşitlendirmek amacıyla EKOYOL'un organize ettiği alan içinde yaya ve bisiklet bağlantılı olarak gerçekleştirilecektir. Bu tur kent merkezinde gerçekleştirilebilecek Tekstil ve el sanatları, Müzeler,Yöresel lezzetler olmak üzere üç ana grup aktiviteyi önermektedir. Kent merkezi turlarının başlangıç noktasını proje alanı (1. bölge) oluşturmaktadır. Bu amaçla proje alanında tekstil ve el sanatlarına yönelik Kent Atölyesi, yöresel lezzetlerin uygulamalı olarak tanıtıldığı ve nitelikli gurme restoranlarının bulunduğu Kent Mutfağı ile Denizli kent tarihinin sergileneceği ve anlatılacağı Kent Müzesi bulunmaktadır.
Yakın Çevre Turu: Kent merkezi-yakın çevre bağlantısını kuracak otobüs güzergahı üzerinden Merkez Aktarma İstasyonu bağlantılı olacak şekilde oluşturulmuştur. Tur Otobüsü güzergahları üç hat üzerinden işleyecektir. Birinci hat, bir ring oluşturarak kent merkezindeki mevcut ve öneri turisitik noktaları kapsayacaktır. İkinci hat, Laodikya ve Pamukkale bağlantılı olarak termal ve arkeolojik turizm ağırlıklı ele alınacaktır. Üçüncü hat ise Baraj Gölü, Gökpınar-Şahin Tepesi bağlantılı olarak gastronomi ve doğa turizmi ağırlıklı olarak projelendirilecektir. Tüm tematik ağlara yönelik bilgilendirme, yönlendirme ve görsel/algısal bütünlük oluşturma amaçlı kent mobilyaları da yer alacaktır.
3. Kullanım Kararları ve Mekansal Gelişim Etapları
Proje alanı ve yakın çevresi kent merkezinin omurgasını oluşturmakta ve yönetim, eğitim, sağlık gibi büyük alan kullanan kamu kullanımlarının yanında çeşitli ticari işlevler ile konut kullanımlarını barındırmaktadır. YEŞİL KALP ve EKOYOL güzergahları referans alınarak üretilen 2.bölge kullanım kararları yeniden geliştirme, canlandırma, çeşitlendirme ve bütünleştirme stratejilerini içeren iki ana makro gelişim etabında ele alınmıştır:
1. ETAP:
EKOYOL'un Şehirlerarası yola kadar olan bölümünün (Proje alanı, Bayramyeri, Kaleiçi, İlbadı Mezarlığı) oluşturulması (Bütünleştirme)
Merkez Aktarma İstasyonunun düzenlenmesi (Bütünleştirme)
Merkez Aktarma İstasyonun yer alacağı mevcut Şehirlerarası Otobüs Terminalinin Çevre Düzeni planında öngörülen yere taşındığı varsayılarak ÜÇGENPARK adıyla içinde kent parkı, ticaret ve konut alanlarını barındıran karma arazi kullanımlı yeni bir kentsel cazibe merkezinin oluşturulması (Çeşitlendirme)
Proje alanında yer alan ana meydan (KENT MEYDANI) ile Bayramyeri arasının yayalaştırılması, ayrıca Bayramyeri ve yakın çevresinin mekan kalitesinin yükseltilmesine yönelik açık alan ve cephe düzenlemeleri yapılması (Canlandırma)
2. ETAP:
Ekoyol'un Denizli Stretejik Yol Haritasında öngörülen Kültür üçgeninin ayaklarını oluşturan Kirişhane ve Sümerpark arasında bağlantıyı sağlayacak üstgeçitlerinin yapımı ve güzergahın güney ucundaki Çınar Meydanı bağlantısının sağlanması (Bütünleştirme)
Atatürk ve Etnografya Müzesinin çevresinin yenilenerek Müzeler Meydanı adıyla 1. bölgedeki Kent Müzesi ile görsel/fiziksel bağlantısının kurulması (Yeniden Geliştirme)
İlbadı Mezarlığı'nın girişinde ve EKOYOL güzergahı üzerinde yer alan Zahire Pazarı olarak bilinen bölgenin otoparkıyla birlikte ekolojik ürünler ve el sanatları satış birimlerini içeren turistik çarşıya dönüştürülmesi (Yeniden Geliştirme)
Cumhuriyet dönemi yapılaşma anlayışını / kimliğini yansıtan mevcut binaların, kentsel belleği korumak ve kent mekanının sürekliliğini sağlayarak dönüştürmek amacıyla, yeniden işlevlendirilerek korunmasına karar verilmiştir. Bu doğrultuda:
Endüstri Meslek Lisesi taş atölyeleri – Kent Mutfağı
Denizli yöresel yemeklerini, mutfak düzeni ve yemek yeme alışkanlıklarını tanıtan Yemek Müzesi, Yöresel yemekleri pişirme eyleminin gerçekleştirildiği Yemek Atölyeleri,Tarımsal, ekolojik ürün ve şarap satış Atölyesi, Küçük satış birimleri ile yeme içme alanlarını içeren bir mekana,
Vilayet Binası – Kent Akademisi
Kentin tarihsel ve kültürel birikimini araştırma, belgeleme, arşivleme, kente ait kültürel değerlerin sürekliliğini sağlama amaçlı kurs ve seminerlerin yapıldığı, kent vizyonlarının oluşturulacağı / tartışılacağı bir enstitü mekanına,
Kız Meslek Lisesi – Kent Oteli
Farklı organizasyonların gerçekleştirileceği yemek salonu ve çeşitli kongrelere hizmet verecek bir konferans salonunu da içeren, alanın gece yaşamasına olanak sağlayan bir butik otele / konaklama mekanına, dönüştürülmesi önerilmektedir. Korunacak binaların yapısal iyileştirilmesi (depreme karşı dayanımlı, teknik donanımların güncellenmesi vb.) sağlanmalıdır.
Hükümet Konağı
L, U, H plan şemalarındaki korunacak binaların özel açık mekanını kurgulayan mekan anlayışı yeni vilayet binası için de benimsenmiştir. Programda yer alan birimleri içeren kolların tanımladığı orta avlu, batı cephesinde valilik makamının da yönlendiği KENT MEYDANI na bağlanırken,kuzey ve güney akslarında alanda Hükümet Konağı ile koparılan / ayrıştırılan, iki farklı karakterdeki yeşil alana görsel olarak açılmaktadır. Arazideki kotlar kullanılarak, bina doğal eğime oturtularak mevcut yeşil doku ile bütünleşti kurgulanmıştır. ı iki kottan, -6.50 kotundaki avlu ile -10.00 kotundaki alt meydandan binaya girilir. Giriş kütlesi iç mekanda üç ayrı kotu görsel olarak birbirine bağlayan ve prestijetkisini artıran algı yaratan galeri etrafında sirküle olmaktadır.Betonarme karkas taşıyıcı sistemdeki yapıya, metal güneş kırıcıların takıldığı cam bir cephe giydirilecektir.
Hükümet Konağı ile STK birimlerinin sınırladığı Kent Meydanı'nın bir sivil aktivite mekanı olarak yaşaması öngörülmektedir.
Kent Müzesi
Kentin kalbi olan proje alanının alt kotunda, mevcut mimari dil / kimlik ile kontrast yaratacak, kent vizyonuna referans , teknoloji vurgusu olan ikonik bir yapı kent müzesi olarak önerilmiştir.
Mikro Gelişim Etapları (4. ETAP)
Proje alanı yakın çevresinde (1. bölge) yer alan ve alan dışı bırakılan mevcut konut ve ticaret alanlarının imar hakkı transferi ile taşınması öngörülen ve imar planında ticaret ve BHZ olarak görünen alana taşınması ve böylelikle 1.bölgedeki kamusal açık alanların 2. bölge ile kesintisiz bütünleşmesinin sağlanması.
Projenin Yeri | Denizli |
Arsa Alanı | 53.000 m2 |
Toplam Inşaat Alanı | 12.400 m2 |
Proje Yılı | 2009 |
Proje Ekibi | Tuğçe Şık, Hamidreza Yazdani, Gizem Özakıncı, Damla Duru, İmran Karabulut |
Danışman | Ömer Gökmen |
Tasarım Ekibi | Metim Kılıç, Dürrin Süer, Deniz Güner, Koray Velibeyoğlu, Ebru Sarıkartal |